Produkcja zgodna z normami europejskimi i normą polska - wyrób z polietylenu  PN-EN 858-1:2005

WSZYSTKIE WYROBY ZNAKOWANE SĄ ZNAKIEM

DOBÓR SEPARATORA

Bardzo ważny jest właściwy dobór separatora dla określonego obiektu.
Separator nie może być zbyt mały, gdyż zbyt mały przepływ uniemożliwi właściwą separację, ani zbyt duży ze względów czysto ekonomicznych.
Norma DIN 1999 oraz PN_EN 858-1:2005 według której budowane są nasze separatory ściśle określa elementy determinujące właściwy dobór separatora:
- wody opadowe
- wody procesowe
- gęstość węglowodorów
 
Pamiętajmy, że dla węglowodorów o gęstości od 850 g/l do 900 g/l przepływ separatora należy podwoić, a dla węglowodorów o gęstości od 900 g/l do 950 g/l przepływ separatora należy potroić.
 
Poniższa tabela podaje odpowiednie przepływy separatora w zależności od powierzchni, w celu dokładniejszych wyliczeń prosimy o przejście do "karty doboru separatora".
 
Parkingi podziemne i inne powierzchnie zamknięte

Powierzchnie otwarte - separatory ze stali o przepływie nominalnym i maksymalnym  (z by-passem)

KARTA DOBORU SEPARATORA

Norma DIN 1999, według której budowane są nasze separatory, wyszczególnia 3 podstawowe kryteria według których jest możliwy właściwy dobór separatora:

1. Źródła powstawania ścieków:
   • GRUPA 1 - ścieki procesowe, z mycia pojazdów i części zaolejonych
   • GRUPA 2 - ścieki poopadowe (z parkingów, terenów przemysłowych, stacji benzynowych, dachów, itp.)
   • GRUPA 3 - ścieki z terenów zagrożonych rozlaniem substancji ropopochodnych (miejsca przeładunkowe, stacje transformatorowe)
2. Gęstość węglowodorów do odseparowania
3. Ilość substancji ropopochodnych do oddzielenia

DOBÓR ODMULACZA

Według norm europejskich i krajowych każdy separator powinien być zaopatrzony w komorę odmulacza. 
Rozróżniamy trzy typowe wyliczenia przy doborze odmulacza:

KLASA 1 - wody ściekowe z małą zawartością błota. 

W takim przypadku pojemność odmulacza powinna być 100 razy większa od przepływu separatora ( np. separator o przepływie 3 l/s powinien być poprzedzony odmulaczem o pojemności 300 l ).

Odmulacze tej klasy zazwyczaj stosowane są:
- parkingi i garaże dla samochodów osobowych
- parkingi autobusów
- warsztaty mechaniczne
- magazyny substancji ropopochodnych na lotniskach

KLASA 2 - wody ściekowe z średnią zawartością błota. 

W takim przypadku pojemność odmulacza powinna być 200 razy większa od przepływu separatora .

Odmulacze tej klasy zazwyczaj stosowane są:
- myjnie ręczne samochodów osobowych
- stacje benzynowe
- parkingi przy autostradach
- warsztaty naprawcze samochodów ciężarowych i taboru kolejowego
- parkingi dla samochodów ciężarowych
- pasy startowe lotnisk

KLASA 3 - wody ściekowe z dużą zawartością błota. 

W takim przypadku pojemność odmulacza powinna być 300 razy większa od przepływu separatora .

Odmulacze tej klasy zazwyczaj stosowane są:
- myjnie automatyczne samochodów osobowych i ciężarowych
- myjnie pojazdów i maszyn budowlanych, wojskowych i rolniczych

DOBÓR SEPARATORA

Bardzo ważny jest właściwy dobór separatora dla określonego obiektu. Separator nie może być zbyt mały, gdyż zbyt mały przepływ uniemożliwi osiągnięcie prawidłowych parametrów oczyszczania, ani zbyt duży ze względów czysto ekonomicznych.
Normy PN EN 858 -1 : 2005, według których budowane są nasze separatory ściśle określają elementy determinujące właściwy dobór separatora:
• wody opadowe
• wody procesowe
• a także w zależności od węglowodorów

Prezentujemy Państwu również warunki techniczno-technologiczne do projektowania oczyszczalni ścieków deszczowych wg Polskiej Normy PN-S-02204 - „Drogi samochodowe - odwodnienia dróg". Następujące punkty normy określają:

- Punkt 3.2.1. Normy - dopuszczalne stężenia na odpływie
- Punkt 3.2.2. Normy - konieczność sedymentacji oraz minimalną sprawność
  oczyszczalni
- Punkt 4.3.5. Normy - dopuszczalne obciążenie hydrauliczne separatora
- Punkt 4.3.1. Normy - możliwość stosowania przelewów by-pass

W punkcie 3.2.1 tej normy określona jest skuteczność, jaką winny posiadać instalacje oczyszczające ścieki deszczowe odprowadzane do naturalnych cieków wodnych. Zezwala się na odprowadzanie do śródlądowych wód powierzchniowych, morskich i do wód gruntowych ścieków opadowych z dróg po ich uprzednim oczyszczeniu w stopniu zapewniającym usunięcie:
- Zawiesiny ogólnej do 50 mg/l
- Substancji ekstrahujących się eterem naftowym do 50 mg/l

W tym punkcie norma PN-S-02204 nie wnosi nic ponad wymagania dotyczące ścieków deszczowych określonych w art. 9.1 Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z 5 listopada 1991 r. (Dz.U. Nr 116 z 16 grudnia 1991 r.). Norma ta będzie musiała być zmieniona po wprowadzeniu zmian wynikających z art. 45.1.3. ustawy Prawo Wodne (dopuszczalne stężenie zawiesiny 100 mg/l patrz punkt definicja ścieków deszczowych).

W punkcie 3.2.2 w/w normy za technologiczny wymóg oczyszczania ścieków deszczowych (minimalną sprawność oczyszczalni) ustala się usunięcie minimum 50% wagowo frakcji drobnej zawiesiny zanieczyszczającej ścieki deszczowe, przy czym jako zawiesinę drobną rozumie się zawiesinę o średnicy ziaren 50nm. Dodatkowym wymogiem technologicznym określonym w tej normie jest stosowanie przy oczyszczaniu ścieków zjawiska sedymentacji, co implikuje zastosowanie różnego rodzaju osadników.

Warunek określający minimalną sprawność oczyszczalni na minimum 50% wagowo frakcji drobnej zawiesiny zanieczyszczającej ścieki deszczowe, przy czym zawiesinę drobną rozumie się jako zawiesinę o średnicy ziaren poniżej 50nm, został ustanowiony dlatego, że większość polutantów ścieków deszczowych kumuluje się w zawiesinie, a dodatkowo zawiesiny drobnoziarnistej jest w ogólnej masie zawiesiny dużo więcej niż gruboziarnistej (szybko-opadającej) tj. 70-80%.
Wymogi te mają bardzo poważny wpływ na dobór technologii oczyszczania w separatorach lub osadnikach ścieków deszczowych, ponieważ w punkcie 4.3.5 normy określono minimalne powierzchniowe obciążenie hydrauliczne (prędkość sedymentacji) [m3/m2/h lub m/h] jakie winna posiadać oczyszczalnia ścieków deszczowych, aby mogła spełniać warunek określony w punkcie 3.2.2 normy. Tabela 7 normy określa ten parametr na 4,1 m/h. (Indeks 50 przy prędkości sedymentacji v50 to sprawność osadnika). Od strony pracy oczyszczalni ścieków deszczowych oznacza to, że zatrzymane muszą w niej być wszystkie zawiesiny o prędkości sedymentacji większej niż 4,1 m/h. Od strony technologicznej oznacza to, że na każdy 1 m3/h przepływu ścieków deszczowych potrzebne jest przynajmniej 0,24 m2 powierzchni aktywnej, po to by utrzymać zakładaną 50% sprawność.
W praktyce ze względu na obliczanie przepływu deszczu miarodajnego w l/s, parametr ten określany jako odwrotność dopuszczalnego obciążenia hydraulicznego podaje się w m2/l/s (odpowiednio dla 4,1 m/h wynosi on 0,89 m2/l/s). Tak więc dobrze zaprojektowana oczyszczalnia ścieków deszczowych powinna posiadać odpowiednią powierzchnię czynną pozwalającą uzyskiwać zakładaną stałą sprawność instalacji. Wymusza to na producencie urządzeń, wykonanie dokładnych obliczeń obciążenia hydraulicznego i zastosowania odpowiednich materiałów i konstrukcji.

Ostatnim ważnym elementem technologicznym określonym w tej normie jest możliwość stosowania w oczyszczalni ścieków deszczowych systemów przelewów typu by-pass. Zostało to opisane w punkcie 4.3.1 normy w ten sposób, że za miarodajny przepływ dla określenia parametrów technologicznych oczyszczalni ścieków deszczowych przyjęto natężenie opadu 15 l/s/ha. Oznacza to w praktyce, że tylko pierwsza fala zanieczyszczeń (15-20 % natężenia miarodajnego danej zlewni) winna być oczyszczona w oczyszczalni na przykład w osadniku wielostrumieniowym czy separatorze. Natomiast pozostała część ścieków może zostać odprowadzona do odbiornika. To z kolei wymusza na producencie urządzeń stosowanie precyzyjnych i niezawodnych regulatorów przepływu, które pozwolą wydzielić część ścieków oraz doprowadzić do oczyszczalni. Niestety autorzy normy nie podali, dla jakiego deszczu miarodajnego zostało obliczone to natężenie. Według stanowiska Instytutu Ochrony Środowiska w Warszawie jako częstość występowania należy do obliczeń przyjmować deszcz jednoroczny o minimalnym czasie trwania tm=15 min. Polska norma dopuszcza stosowanie przelewów typu by-pass na oczyszczalniach ścieków deszczowych ze względu na występowanie charakterystycznego dla tych ścieków efektu szokowego. Stosowanie systemów by-pass dla inwestora jest bardzo korzystne z uwagi na koszt inwestycji oraz przyszłe koszty eksploatacji. W celu przybliżenia wymagań technologicznych związanych z normą PN-S-02204 przedstawimy uproszczony przykład obliczeń parametrów oczyszczalni ścieków deszczowych.

Celem obliczeń jest ustalenie:
- Dopuszczalnego obciążenia hydraulicznego przy planowanej względnej i
  bezwzględnej sprawności oczyszczalni ścieków deszczowych.
- Stosunku przepływu ścieków deszczowych ze zlewni do przepływu miarodajnego
  ścieków do oczyszczalni proporcja odbiornik/by-pass.

W celu uproszczenia obliczeń dopływu ścieków deszczowych do oczyszczalni przyjmujemy jako parametr wyjściowy powierzchnię zlewni zredukowanej równą F=10.000 m2=1 ha.

A. Obliczanie bezwzględnego stężenia zawiesiny ogólnej na dopływie do oczyszczalni ścieków deszczowych.
O ile nie znamy rzeczywistych stężeń zawiesiny ogólnej na dopływie, przyjmujemy je z tabeli 6 normy na przykład 280 mg/l.

B. Obliczanie bezwzględnego stężenia substancji estrahujących się eterem naftowym (SEEN) na dopływie do oczyszczalni ścieków naftowych. Podobnie postępujemy w przypadku stężeń substancji ekstrahujących się eterem naftowym, przy czym zgodnie z punktem 4.3.3 normy, stężenie to wyniesie dla naszego przykładu 280 mg/dm3 x 0,08 = 22,4 g/dm3. Poprzez zastosowanie tak niskiego współczynnika (8%) norma potwierdza obserwowane w praktyce zjawisko, że na zlewniach drogowych stężenie substancji ekstrahujących się eterem naftowym (w tym ropopochodnych) na wlocie jest niskie, natomiast podstawowym polutantem w ściekach deszczowych jest zawiesina.

C. Obliczanie względnej sprawności oczyszczalni ścieków deszczowych.
Zgodnie z punktem 3.2.1 normy, stężenie zawiesiny ogólnej i substancji ekstrahujących się eterem naftowym na odpływie nie powinno przekroczyć 50 mg/dm3.

D. Obliczanie dopuszczalnego obciążenia hydraulicznego oczyszczalni ścieków deszczowych według krzywej empirycznej Chebbo.
Sprawdzamy parametr obciążenia hydraulicznego w porównaniu ze względną sprawnością oczyszczalni posługując się wykresem 1. Aby osiągnąć sprawność ok. 80% dla zawiesiny ogólnej, obciążenie musi wynosić ok. 2 m/h (krzywa niebieska).

E. Obliczanie dopuszczalnego obciążenia hydraulicznego oczyszczalni niezbędnego do usunięcia 50% zawiesiny drobnoziarnistej.
Zgodnie z punktem 3.2.2 normy, należy usunąć co najmniej 50% zawiesiny drobnoziarnistej o granulacji poniżej 50^m. Korzystamy z tabeli 7 normy i ustalamy jako graniczne dla obciążenia hydraulicznego CHS<4,1 m/h.

F. Obliczanie proporcji przepływu ścieków deszczowych przez oczyszczalnię Qo do przepływu ścieków
deszczowych ze zlewni Qm.
Punkt 4.3.2 normy dopuszcza stosowanie przelewów, czyli systemów by-pass w oczyszczalniach ścieków deszczowych, określając jako miarodajne dla pracy takiej oczyszczalni natężenie qe = 15 dm3/s/ha. Dla większości zastosowań przy projektowaniu systemu kanalizacji deszczowej dla zlewni o powierzchni mniejszej niż 50 ha, w polskiej praktyce projektowej oraz zgodnie z wytycznymi Instytutu Ochrony Środowiska w Warszawie, jako miarodajny czas trwania deszczu przyjmuje się opad trwający 15 minut z prawdopodobieństwem p = 20% lub 100%.

W zależności od przyjętego prawdopodobieństwa wystąpienia opadu, relacja przepływu przez oczyszczalnię Qo do przepływu ścieków do całej zlewni Qm waha się w granicach od 10 do 20%. Dla naszego przykładu gdzie F = 1 ha, przy różnych czasach trwania opadu relacja Q0/Qm kształtuje się tak jak pokazuje to tabela obok.
 

Tak jak zaznaczono na wstępie autorzy normy nie podali, dla jakiego deszczu miarodajnego obliczone zostało natężenie qe równe 15 dm3/s/ha. Według stanowiska Instytutu Ochrony Środowiska w Warszawie jako częstość występowania należy do obliczeń przyjmować deszcz jednoroczny p = 100% o minimalnym czasie trwania tm = 15 min., stąd też proporcja Q0/Qm winna wynosić ok. 20%. Należy zwrócić uwagę, że proporcja ta jest dosyć zbieżna z proporcjami Ministerstwa Środowiska w zakresie ustalenia standardów emisji dla wód opadowych.